Nie jest tajemnicą, że jeżeli Ci nie zapłaci Twój kontrahent, to możesz go pozwać do sądu powszechnego o zapłatę, a po otrzymaniu prawomocnego wyroku, poślesz do akcji komornika w celu odzyskania Twoich pieniędzy. A co zrobisz, gdy otrzymasz wyrok zaoczny?

Odwrotnie, co zrobisz będąc pozwanym, gdy otrzymałeś od Sądu I Instancji wydziału cywilnego wyrok zaoczny, w którym stoi wyraźnie jak wół Twoje imię i nazwisko jako pozwanego, zasądzającym od Ciebie na rzecz powoda pieniądze? Do wyroku masz dołączone na kilku stronach pouczenie z wyciągiem z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, z którego nie wiele rozumiesz, tylko tyle, że masz dwa tygodnie na złożenie sprzeciwu od wyroku zaocznego. Czy masz składać sprzeciw?

W tym wstępnym miejscu podkreślam, że wyrok zaoczny Sądu I Instancji umożliwia powodowi wszczęcie egzekucji dzięki nakładanemu z urzędu rygorowi natychmiastowej wykonalności i jest pełnoprawnym orzeczeniem mogącym zostać wykonanym. Z kolei pozwany, który nie złoży od wyroku zaocznego sprzeciwu – doprowadzi do jego uprawomocnienia i możliwości prowadzenia egzekucji.

Wyrok zaoczny Sądu I Instancji jest szczególnego rodzaju wyrokiem wydawanym w określonych przypadkach z uwagi na brak podjęcia obrony przez pozwanego i niezłożenie przez niego odpowiedzi na pozew (art. 339 § 1 k.pc.). Wyrok zaoczny może być zarówno zasądzający świadczenie na rzecz powoda (wygrywający) jak i oddalający (powód przegrywa sprawę).

To czy wyrok będzie zaoczny czy nie (normalny, tzw. oczny), wyłącznie zależy od postawy pozwanego, który musi nie złożyć odpowiedzi na pozew w sprawie lub na wyznaczonej uzupełniająco rozprawie pozwany nie weźmie udziału albo stawiając się na niej, nie zabierze głosu. Zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c. sąd wtedy uznaje za prawdziwe wszystkie twierdzenia powoda o faktach w pozwie, jeżeli nie budzą obiektywnych wątpliwości.

Zasądzający dochodzone przez powoda roszczenie wyrok zaoczny jest o tyle ciekawą i korzystną dla powoda sytuacją, że zgodnie z art. 333 § 1 k.p.c. „Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli: […] 3) wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny”.

Oznacza to, ze powód otrzymując wyrok zaoczny zasądzający jego roszczenie, nie musi czekać na jego uprawomocnienie, a może od razu wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności i w krótkim czasie (zazwyczaj ok. tygodnia trwa nadanie klauzuli), złożyć komornikowi wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie takiego wyroku zaocznego.

Odwrotnie, jeżeli się jest pozwanym, zgodnie ze swoim interesem, należałoby złożyć odpowiedź na pozew i uczestniczyć w rozprawie, żeby Sąd I Instancji nie mógł wydać wyroku zaocznego, bo w przeciwnym razie, w krótkim czasie, powód skieruje egzekucję z wyroku zaocznego!

Jeżeli już jesteś pozwanym i został wydany przeciwko Tobie wyrok zaoczny, nie załamuj się i nie składaj broni – KPC daje Ci jeszcze możliwość obronienia się przed powództwem, dzięki możliwości złożenia w ciągu dwóch tygodni od odebrania wyroku zaocznego środka zaskarżenia w postaci sprzeciwu od wyroku zaocznego (art. 344 § 1 k.p.c.).

K. Weitz wskazał [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, red. T. Ereciński, Warszawa 2016, art. 344, że „Sprzeciw od wyroku zaocznego jest innym środkiem zaskarżenia w rozumieniu przepisu art. 363 § 1, o charakterze zwyczajnym (przysługuje od nieprawomocnego wyroku zaocznego), suspensywnym (wstrzymuje uprawomocnienie się wyroku zaocznego), niedewolutywnym (wnosi się go do sądu, który wydał wyrok zaoczny i przed tym sądem kontynuowane jest postępowanie) i opozycyjnym (wskutek sprzeciwu sąd rozpoznaje sprawę merytorycznie ex novo) […]. Jakkolwiek w orzeczeniu wydawanym na skutek sprzeciwu od wyroku zaocznego sąd w jego sentencji rozstrzyga o losie tego wyroku (por. art. 347), to jednak sprzeciw – mimo że jest środkiem zaskarżenia – ma służyć ponownemu rozpoznaniu sprawy, tj. ocenie powództwa, a nie (jedynie) kontroli wyroku zaocznego na podstawie treści sprzeciwu”.

Powyższe oznacza, że składając w terminie sprzeciw od wyroku zaocznego, pozwany uniemożliwia uprawomocnienie się wyroku zaocznego i doprowadza do ponownego rozpoznania merytorycznego sprawy przez Sąd I Instancji – przeprowadzenia całego postępowania dowodowego i ponownego wydania wyroku, w którym utrzyma w mocy wyrok zaoczny w całości, w części albo uchyli wyrok zaoczny (art. 347 k.p.c.).

Aby sprzeciw od wyroku zaocznego był skuteczny, musi przede wszystkim spełnić wymogi formalne przewidziane dla sprzeciwu oraz dla odpowiedzi na pozew. Już tłumaczę dlaczego dla odpowiedzi na pozew – jak wyżej powiedziałem, sprzeciw od wyroku zaocznego doprowadza do ponownego rozpoznania sprawy przez Sąd I Instancji, czyli w skrócie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodów oraz ponownego wydania wyroku. W konsekwencji koniecznym jest przedstawienie wszelkich zarzutów oraz wniosków dowodowych, aby Sąd I Instancji ponownie rozpoznający sprawę, mógł uwzględnić pełne stanowisko pozwanego, wynikające z posiadanych przez niego dowodów, a to pozwany robi w odpowiedzi na pozew.

Pismo stanowiące sprzeciw zatem musi:

– oznaczać sąd, który wydał wyrok zaoczny;

– strony postępowania;

– sygnaturę sprawy oraz wartość przedmiotu zaskarżenia;

– oznaczać zaskarżany wyrok zaoczny;

– zawierać wniosek o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości albo w określonej części;

– musi zawierać opłatę sądową w wysokości ½ opłaty sądowej od wartości przedmiotu sporu określonej w pozwie (niestety, ale sankcją za bierność pozwanego, jest konieczność dodatkowej opłaty od sprzeciwu od wyroku zaocznego);

– powinien zawierać wnioski dowodowe wraz z załączonymi dowodami pozwanego;

– powinien wymieniać załączniki oraz mieć dołączony odpis sprzeciwu wraz z załącznikami;

– powinien zostać podpisany wraz z odpisem.

Jeżeli sprzeciw od wyroku zaocznego będzie zawierał powyższe elementy, Sąd I Instancji skieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie na zasadach ogólnych, zawiadomi powoda i pozwanego o terminie oraz przeprowadzi całe postępowanie dowodowe, łącznie z udzieleniem głosu końcowego powodowi oraz pozwanemu. Tylko w ten sposób pozwany może się obronić przed wyrokiem zaocznym.

***

Podsumowując, wyrok zaoczny nie jest żadnym trefnym, dziwnym, podejrzanym, ukręconym w sądzie orzeczeniem, tylko normalnym, zgodnym z kodeksem postępowania cywilnego, orzeczeniem rozstrzygającym sprawę co do istoty. Zazwyczaj w większości przypadków, wyroki zaoczne są zasądzające, zatem mogą być po nadaniu klauzuli wykonalności, natychmiast wykonywane przymusowo przez komornika.

Jeżeli zatem jesteś powodem, który otrzymał zasądzający roszczenie wyrok zaoczny – ciesz się, składaj wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sądowi, który prowadzi sprawę oraz kieruj jak najszybciej komornikowi wniosek o wszczęcie egzekucji. Jeżeli zaś jesteś pozwanym, nie zwlekaj ani minuty dłużej, tylko przygotowuj i składaj sprzeciw od wyroku zaocznego, łącznie z wnioskiem o wstrzymanie wykonania wyroku zaocznego przez Sąd I Instancji do czasu uprawomocnienia wyroku.

Jeżeli szukasz pomocy przy sporządzeniu sprzeciwu od wyroku zaocznego i reprezentacji w sprawie, zapraszam do kontaktu i skorzystania z PORADY PRAWNEJ, a przedstawię Ci możliwości działania oraz poprowadzę Twoją sprawę.