Ostatnio miałem okazję reprezentować klienta, który w sprawie karnej i karnoskarbowej odebrał wyrok nakazowy Sądu I Instancji Wydziału Karnego, skazujący go za czyn zabroniony, orzekający karę grzywny. Wyłącznie dzięki świadomości klienta udało się skutecznie, w terminie zaskarżyć wyrok nakazowy.

Co by się stało gdyby jednak klient niefrasobliwie odłożył odebrane pisma na później – bo święta, bo urwanie głowy, załamanie pogody, niezmienione opony, chore dziecko czy potrącony kot i nawał innych obowiązków, przez które przypomniałby o piśmie sobie po tygodniu?

Podkreślam, że w powyższym przypadku wyrok nakazowy uprawomocniłby się – Sąd I Instancji od razu skierowałby go do wydziału wykonawczego, celem wprowadzenia do systemu i wydania odpowiednich nakazów i zarządzeń na podstawie Kodeksu karnego wykonawczego w celu wykonania orzeczonej kary i innych środków.

Dzisiejszym wpisem omawiam zagadnienie wydawanego w sprawach karnych i karnoskarbowych wyroku nakazowego oraz sprzeciwu od wyroku nakazowego, który można złożyć w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Zgodnie z art. 500 § 1 Kodeksu postępowania karnego – KPK „W sprawach, w których prowadzono dochodzenie, uznając na podstawie zebranego w postępowaniu przygotowawczym materiału, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, sąd może w wypadkach pozwalających na orzeczenie kary ograniczenia wolności lub grzywny wydać wyrok nakazowy”. Podobnie w postępowaniu karno-skarbowym, w którym przepisy KPK stosuje się odpowiednio, zgodnie z art. 172 § 1 KKS „Wyrokiem nakazowym można orzec za przestępstwo skarbowe karę grzywny określoną w art. 23 § 2 albo karę ograniczenia wolności, a za wykroczenie skarbowe – karę grzywny określoną w art. 48 § 3”.

Wyrok nakazowy jest niczym innym, jak normalnym wyrokiem skazującym (przesądzającym odpowiedzialność karną) i wymierzającym karę oskarżonemu, jeżeli się tylko uprawomocni. Zgodnie z art. 504 § 1 KPK zawiera wszystkie elementy wyroku skazującego, o których mowa w art. 413 § 1 i 2 KPK. Po jego uprawomocnieniu, postępowanie karne w fazie rozpoznawczej tj. ustalającej odpowiedzialność zostaje zakończone i rozpoczyna się faza wykonania wyroku. Przykładowy zanonimizowany wyrok nakazowy poniżej:

Zgodnie z art. 500 § 3 KPK „Sąd może wydać wyrok nakazowy, jeżeli na podstawie zebranych dowodów okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości”. Czyli w skrócie, wyłącznie na podstawie dowodów przedstawionych Sądowi w akcie oskarżenia, wydając wyrok nakazowy Sąd uznaje, że zasadniczo stan faktyczny sprawy jest klarowny i nie wymaga przeprowadzania całego obszernego postępowania dowodowego.

Wyrok nakazowy następnie obowiązkowo doręcza oskarżonemu. Zazwyczaj nie zawiera uzasadnienia, bo zgodnie z art. 504 § 2 KPK nie musi być uzasadniony. Sam fakt jego wydania oznacza, że Sąd uznał za wyjaśnione i niesporne fakty opisane w akcie oskarżenia

Rodzi się zatem pytanie – czy jest większy sens i szansa na skuteczne odwołanie się od wyroku nakazowego sądu karnego? Moim zdaniem oczywiście i to bezapelacyjnie!

Zgodnie z art. 506 § 1 KPK „Oskarżonemu i oskarżycielowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do sądu, który wydał wyrok nakazowy, w terminie zawitym 7 dni od doręczenia tego wyroku”. Po jego wniesieniu w terminie, zgodnie z art. 506 § 3 KPK „W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc; sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych”. W przeciwnym wypadku zgodnie z art. 507 KPK „Wyrok nakazowy, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnięto, staje się prawomocny”.

Innymi słowy – po zaskarżeniu wyroku nakazowego sprzeciwem, Sąd I Instancji skieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie, otwierając przewód sądowy, na którym przeprowadzi wszystkie dowody z aktu oskarżenia oraz dowody przeciwne przedstawione przez oskarżonego w celu obrony przed oskarżeniem. To dzięki sprzeciwowi oskarżony zyskuje prawo do podjęcia obrony i zgłaszania wniosków dowodowych w sprawie, które mogą wpłynąć na finalny wyrok Sądu I Instancji. Oskarżony będzie mógł złożyć wyjaśnienia, ustanowić obrońcę oraz zabrać głos końcowy, mogąc podsumować przeprowadzone postępowanie dowodowe, a to może wpłynąć na treść wyroku i pogląd Sądu orzekającego.

Podobnie podkreślił w swoim wyroku z dnia 1 sierpnia 2012 r. Sąd Najwyższy, sygn. akt: III KK 221/11 „Art. 506 § 3 k.p.k., jednoznacznie stanowi, iż w razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc, a sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że zawsze konsekwencją wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego jest dalsze rozpoznanie sprawy, w której ten wyrok wydano, na zasadach ogólnych”.

Z tego powodu zawsze będę klientom zalecał składanie sprzeciwów od wyroków nakazowych i aktywną walkę o swój interes przed Sądem I Instancji na rozprawie.

Aby sprzeciw od wyroku nakazowego Sądu I Instancji wydziału karnego był skuteczny, musi przede wszystkim spełnić wymogi formalne przewidziane dla pisma procesowego oraz środka zaskarżenia. Dlatego zgodnie z KPK musi zawierać:

– oznaczenie sądu, który wydał wyrok zaoczny i do którego wnosi się sprzeciw;

– strony postępowania;

– sygnaturę sprawy;

– oznaczenie zaskarżanego wyroku nakazowego;

– powinien zostać podpisany.

Jeżeli sprzeciw od wyroku nakazowego będzie zawierał powyższe elementy, Sąd I Instancji skieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie na zasadach ogólnych, zawiadomi oskarżonego oraz oskarżyciela o terminie rozprawy oraz przeprowadzi całe postępowanie dowodowe, łącznie z udzieleniem głosu końcowego stronom. Tylko w ten sposób oskarżony może się obronić przed wyrokiem nakazowym.

***

Podsumowując, wyrok nakazowy nie jest żadnym trefnym, dziwnym, podejrzanym, ukręconym przez Sąd I Instancji wydział karny orzeczeniem. Jest zgodnym z kodeksem postępowania karnego i kodeksem karnym skarbowym orzeczeniem rozstrzygającym kwestię odpowiedzialności karnej oraz orzekającym kary wobec skazanych.

Jeżeli zatem otrzymałeś wyrok nakazowy z wydziału karnego Sądu I Instancji i nie chcesz przegrać sprawy na przedbiegu – złóż sprzeciw od wyroku nakazowego. Nic nie kosztuje, a zyskasz możliwość obrony swoich praw i wpływu na postępowanie. Nieraz poczucie utraconej szansy i ucieczki przed możliwością walki o swoje jest gorsze, niż samo doświadczenie skazania i przetworzenia orzeczonej kary bez podjęcia walki o swoje prawa.

Jeżeli szukasz pomocy przy sporządzeniu sprzeciwu od wyroku nakazowego i reprezentacji w sprawie karnej lub karnoskarbowej, zapraszam do kontaktu i skorzystania z PORADY PRAWNEJ, a przedstawię Ci możliwości działania oraz poprowadzę Twoją sprawę.